Energierecords

Het is alweer enige tijd geleden dat we nog berichtjes over nieuwe records in de zonne-energieproductie hebben overgenomen:

• mei 2017
• augustus 2015
• april 2013

Terwijl we tijdens de afgelopen zomer (2022) vooral berichten hoorden over extreem hoge gas- en (dus) electriciteitsprijzen, was er toch ook goed nieuws te melden in de sector van de hernieuwbare energie in onze landje of regiootje.

De renovatiegids (Vlaanderen) weet te melden dat:

• ondertussen 1 op 9 van de Vlaamse gezinnen zonnepanelen op zijn dak heeft
• Vlaanderen de kaap gerond heeft van 300.000 zonne-installaties
• we koploper zijn in geplaatst vermogen aan zonnepanelen per km², namelijk 190 kW/km2

Meer zonnerecords (België) in de Brussels Times:

• De maand mei 2022 brak het record voor de hoeveelheid opgewekte electriciteit uit zonnepanelen: 888 GWh
• En dit record sneuvelde opnieuw in juli 2022 met 935 GWh
• Hierdoor was het aandeel van zonnestroom in de electriciteitsmix 15% (ook een record). Het persbericht van Elia toont dat op de middag het opgewekt vermogen routinematig boven de 4 GW gaat.
• Ook de combinatie wind & zon brak records. Zo was het gecombineerde aandeel in de electriciteitsmix in februari 2022 25%

Wat Europese getallen via Ember:

• Van maart tot augustus 2022 maakte zonnestroom 12% uit van de Europese electriciteitsmix
• Dezelfde hoeveelheid stroom uit gas produceren zou zo maar even 29G€ gekost hebben aan de huidige tarieven

Stevige bries VIII (4173 MW)

Een nieuwe winter, een nieuw windrecord.

2015: Stevige bries (1695 MW)
2017: Stevige bries II (1937 MW)
2019 (winter): Stevige bries III (2652 MW)
2019 (voorjaar): Stevige bries IV (2967 MW)
2019 (najaar): Stevige bries V (3160 MW)
2020 (voorjaar): Stevige bries VI (3170 MW)
2020 (najaar): Stevige bries VII (3803 MW)

Een echte voorjaarsstorm raast over het land en dan bekijken we de webpagina’s van Elia om te zien of het Belgisch windrecord alweer gesneuveld is. Tegenover het vorige record (de 3803 MW van hierboven) blijkt dat inderdaad het geval. Blijkbaar ben ik echter enkele weken te laat, want op 3 januari heeft het net nog iets harder gewaaid, met een piek tot 4173 MW.

Het record blijkt te bestaan uit 2184 MW off-shore (in zee) en 1989 MW on-shore (op het land). Twee jaar geleden bestond het record nog uit een gelijk aandeel off-shore en on-shore. Dat lijkt nu definitief gedaan. In de loop van 2021 werd het laatste windpark Seamade in de huidige concessiezone officieel ingehuldigd, wat het totaal geinstalleerde vermogen in de huidige concessie op 2262 MW bracht. Dat vermogen werd op 3 januari dus voor 97% benut.

Op nieuwe windparken in de nieuwe zone wordt het even wachten. De komende jaren kan het windrecord dus enkel stijgen door extra windturbines in het land en zal het record maar mondjesmaat omhoog gaan.

Met zicht op zee II

In vorige bijdrages heb ik het al eens gehad over kunstmatige eilanden in de Noordzee:

• Met zicht op zee
• A big beautiful island

Ondertussen is er veel gebeurd in offshore-land en vooral de laatste weken zijn er veel aankondigingen gemaakt in de media.

Deense energie-eilanden

Denemarken heeft beslist om 2 energie-eilanden aan te leggen:

• een eiland in de Noordzee, ter hoogte van Noord-Jutland
• een eiland in de Oostzee, ten zuiden van Bornholm

“Oversigtskort” met de locatie van de energie-eilanden

Het originele artikel bevat andere interessante beelden en info, zoals het feit dat het eiland zal drijven en aan de zeebodem wordt vastgeketend.

Belgisch energie-eiland

Ook België blijft dromen van een energie-eiland in de Noordzee. Nu de eerste toegewezen zone voor windparken helemaal voltooid is, zijn de plannen naar de tweede zone verschoven, ondertussen omgedoopt tot Prinses Elizabeth-zone.

En een nieuwe kabel tussen Belgie en Denemarken

Onze minister van Energie laat een haalbaarheidsstudie uitvoeren naar een rechtstreekse electriciteitsverbinding tussen beide landen. Volgens het bijhorende plannetje zou die alsnog niet vertrekken op het Belgische energie-eiland maar wel toekomen op het Deense. Benieuwd hoe dit evolueert en of Nederland zich zomaar laat passeren.

De kabel wordt een hybrid interconnector genoemd waarbij die hybrid blijkbaar slaat op het dubbelgebruik, enerzijds windparken connecteren met het vasteland, en anderzijds toelaten om stroom tussen verschillende landen te vervoeren (en dus aan trading te doen).

Het lijkt er alleszins op dat er volop plannen gemaakt worden en dat er meerdere jaren vooruit gedacht wordt.

Met zicht op zee

Over het energie-atol schreef ik al eens, en nog al eens. De kans dat het atol er komt is ondertussen behoorlijk klein. Toch blijkt een eiland in de Noordzee een obsessie te zijn. Misschien maken al die vierkante kilometers zee zonder tuinhuis en carport ons wat depressief. Zo werd er onlangs een nieuw voorstel gelanceerd, ditmaal een eiland dat dienst doet als kustbescherming. Bredene blijkt voor te zijn, Knokke tegen. Als die plannen iets concreter worden, zal er ongetwijfeld iemand voorstellen om er luxe-appartementen op te zetten.

En dan zijn er natuurlijk ook die 1 eiland maar niks vinden en onmiddellijk voorstellen om een hele gordel aan te leggen (Is het toeval dat dit wordt voorgesteld in dezelfde week dat er over een betonstop gepraat wordt?). Een mooi overzicht van alle voorstellen vind je overigens op de website van de redactie.

Ondertussen moeten we het dus zonder Belgisch eiland stellen (deze riviereilanden tellen we niet mee). Al kunnen we onze definitie van eiland wat ontspannen: van vaste grond onder de voeten tot een vaste vloer onder de voeten. In dat geval liggen er al wat eilanden in Belgische Noordzee:

• Offshore High Voltage Station: een transformator-platform
• Radartoren Oostdyck
• een vijftal meetpalen, waaronder Westhinder

En Elia heeft nog plannen in de Belgische Noordzee. Zo wil het bedrijf nog 2 substations extra voor de Belgische windparken. Op een van de simulatieplaatjes die ze de wereld instuurden, tonen ze zelfs een echt eiland in plaats van een paalstructuur.

Misschien krijgen we dan toch ons tuinhuis en carport.

 

Energie-atol II

Ondertussen is het bijna drie jaar geleden dat het idee voor een energie-atol in de Belgische Noordzee werd opgeworpen.

En – spijtig genoeg – zijn het nog steeds vage plannen en is de realisatie geen stap dichterbij gekomen. Een korte samenvatting van wat er ondertussen allemaal gebeurd is, niet-chronologisch:

• Het consortium zou teveel subsidies vragen (De Morgen)
• Buurtbewoners verzetten zich (De Standaard – De Morgen)
• Tommelein ziet geen bestaansreden (De Standaard – De Morgen)
• Er wordt gefluisterd dat de regering liever in Coo investeert (De Standaard)
• De concessie-aanvraag wordt terug ingetrokken (De Standaard – De Morgen)
• En misschien opnieuw ingediend in Europa (De Standaard)

Kortom, het ziet er niet goed uit.

 

 

Groene records

De groene-stroomrecords sneuvelen bij bosjes deze zomer:

• In juni 2015 hebben de Belgische zonnepanelen een nieuw record aan groene stroom geproduceerd, namelijk 453 GWh of een gemiddeld vermogen van 630 MW (link Solar Magazine).
• Op 13 augustus 2015 werd er (vermoedelijk) voor het eerst in onze Belgische geschiedenis momentaan meer electriciteit uit zonnepanelen dan uit kernenergie verkregen, namelijk 1900 MW versus 1500 MW. En dit vooral omdat er enkele centrales stilliggen door scheurtjes en eentje door een noodstop (link Knack).
• In Denemarken werd er tijdelijk 140% van de benodigde stroom gehaald uit windenergie, namelijk 3768 MW tegenover een vraag van 3236 MW. Het overschot werd naar Noorwegen, Zweden en Duitsland uitgevoerd (link The Guardian).

Een goede bron van dergelijke blijmakende nieuwsberichtjes is de “Revue de Presse” webpagina van Apere, de Waalse tegenhanger van ODE, die raar genoeg vooral Nederlandstalige persberichtjes toont.

Scheepstunnel

In De Tijd van zaterdag 13 april:

“Noorwegen gaat een tunnel bouwen om twee fjorden met elkaar te verbinden. De eerste tunnel voor schepen ter wereld, 250 km ten noorden van Bergen, wordt 1.7 km lang.”

De eerste tunnel voor schepen ter wereld? Neen hoor, België heeft er in zijn verleden 3 gehad, waarvan er echter geen enkele meer in gebruik is. Een op het kanaal Kortrijk – Bossuit en twee op het kanaal Brussel – Charleroi. De langste daarvan had een lengte van ongeveer 1.3 km. Wat dus aardig in de buurt komt van wat de Noren willen bouwen.

Meer informatie over onze kanaal- of scheepstunnels vind je hier:

http://users.telenet.be/karel.roose/canaltunnelsbe/canaltunnelsbe.html

Update 2017/2021

Sinds de oorspronkelijke blog vind je ook een update hier.

Koude zonnestralen

De Standaard bracht vorige week het nieuws dat zonne-energie in België een nieuwe mijlpaal bereikt heeft. Volgens de cijfers van Elia werd er die dag rond de middag een vermogen van 2 GW opgewekt door alle fotovoltaïsche panelen in Belgie tegelijk.

En dit door de extreme koude. Klinkt tegenstrijdig maar is het niet. Het rendement van een fotovoltaïsch paneel heeft immerse een negatieve temperatuurscoëfficiënt. Voor monokristallijne panelen – een van de populairste – gaat het om een waarde van  -0.5%/°C. Dit getal vond ik hier.

Een paneel met een geafficheerd rendement van 15% (bij 25°C) kan dus bij koude temperaturen zoals vorige week  – stel dat het paneel 5°C had – een efficiëntie vertonen van 16.5%.

Voor wie graag filmpjes ziet: link.

Energie-atol voor de Belgische kust

Vandaag in de kranten: men wil een stuwmeer aanleggen voor de Belgische kust om de overtollige energie van de (vooral toekomstige) windturbines te kunnen opslaan en op piekmomenten weer boven te halen.

De Standaard: iets meer dan 2km breed

VRT: 10m hoog boven de zeespiegel

Genoeg cijfers om aan het rekenen te slaan.

De potentiële energie in een stuwmeer = A.h.h.g.rho.(1/2) met

A = oppervlakte, h = hoogte, rho = dichtheid van (zee)water, g = de valversnelling

A = 1250*1250*3.1416 m2 (we gaan uit van een cirkel met diameter 2.5km)

h = 10m

rho = 1000 kg.m-3

g = 9.81 m.s-2

wat een totale energie-opslag oplevert van 2.4 E+12 Joule.

Omdat we in het kader van electriciteit liever in MWh rekenen in plaats van met J gebruiken we de formule dat 1 MWh  (1 MJ.s-1.3600s) = 3.6 E+9 J.

Wat voor het stuwmeer een energie-opslag oplevert van ongeveer 700 MWh.

En aangezien er in de Belgische Noordzee ongeveer 1.5 GW aan turbines gepland wordt, zou dit dus ongeveer een half uur productie kunnen opslaan. En achteraf gedurende een drie kwartier de output van een nucleaire centrale kunnen evenaren.

Klinkt bruikbaar.